Gemi Yapımı Alanı

A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ 

Bu alan reel sektörde, ağır sanayi kimliğine sahip gemi inşa sanayisi; desteklendiği ve geliştirildiği bütün ülkelerde önemli bir istihdam potansiyeli yaratan, emek yoğun bir sektördür.

Türk gemi inşa sanayisinde tersanelerimiz yılda; 
   7,5 Milyon DWT (Deadweight Tonnage; DWT olarak yazılan bu ağırlık ölçüsü bir geminin taşıyabileceği toplam ağırlığı gösterir)  bakım onarım,
   1 Milyon DWT'lik yeni gemi yapımı,
   400 bin ton çelik işleme ve tek parçada 35 bin DWT'ye kadar yeni gemi yapımı imkân ve kabi¬liyetine sahiptir.  

Tuzla'da, eni 80 metre, boyu 355 metre ve 300.000 DWT'lik gemi havuzlama imkânı bulunan dünyanın en büyük yüzer havuzuna sahip tersanelerimiz, çeşitli büyüklüklerde 10 adet yüzer havuz ile hizmet vermektedir. 1 adet kuru havuz inşaatı ise devam etmektedir.  2001 yılında ortalama % 25 kapasite ile faaliyetlerini sürdüren tersanelerimizin tam kapasite ile çalışmaları hâlinde yılda;
   Yeni gemi yapımı faaliyetleri ile bir buçuk milyar dolar, 
   Bakım onarım faaliyetleri ile bir milyar dolar döviz girdisi,
   Doğrudan 25 000 kişiye iş, dolaylı olarak 80 000 kişiye aş imkânı,
   Ortalama 500 civarında yan sanayi iş kolunda yaratılan istihdam ve yarattığı diğer katma değerlerle Türk ekonomisine küçümsenmeyecek katkılar sağlayacaktır. 

Gemi sanayimiz, küçük tonajlı kimyasal tanker inşasında Avrupa'da birinci sırada yer almaktadır.
Tersanelerimizde;
   Epoksi ve kromnikel tanklı petrol ve ürün tankerleri,
   Ağır yük gemileri,
   Çok amaçlı konteynır gemileri,
   Balıkçı gemileri,
   Araştırma gemileri,
   Römorkörler,
   60–70 metrelik mega yatlar ve gezinti tekneleri, 
   Petrol platformları, tadilat ve konversiyonları, 
   Supply botlar, 
   Off-Shore botları
   Tekne ve yatlar yapılmaktadır.

Ülkemizde son yıllarda gemi yapımı sektörü hızlı bir şekilde gelişmektedir. Mevcut tersanelerimizin iş kapasiteleri önümüzdeki yıllarda da yoğun olacaktır. Bu sektörde, iş gücü ucuz olan lider konumdaki ülkeler ile rekabet edebilmek oldukça güçtür. Bu zor koşullarda rekabet edebilmek için iyi yetişmiş ara teknik elemana ihtiyaç vardır.  Bunun yanında ülkemizin coğrafi konumu da bize avantaj sağlamaktadır. İyi yetişmiş teknik eleman ihtiyacı sağlandığı takdirde ülkemizde bu sektör gelişecektir ve uzun yıllar istihdam sağlanacaktır.

Bu sektör ülkemize aşağıdaki faydaları sağlar.
   Döviz kazandıran,
   Beraberinde yan sanayiyi sürükleyen,
   Yabancı sermayeyi davet eden,
   Teknoloji transferini cezbeden,
   Ülke savunmasına hizmeti nedeniyle stratejik önem taşıyan,
   Deniz ticaret filosunu destekleyen,
   Diğer sektörlere nazaran yan sanayi ile birlikte 1'e 6 oranında istihdam sağlayan, Gemi Yapımı alanındaki meslek dalları ülkemizin geleceği açısından en gözde ve ümit veren meslekler arasındadır.
 
B.ALANIN KAPSADIĞI MESLEKLER

   Çelik Gemi Yapımı
   Gemi Ressamlığı
   Gemi Boru Donatımı
   Tekne ve Yat Yapımı

ÇELİK GEMİ YAPIMICISI
Tanımı
Çelik gemi yapımcısı, belirli bir süre içerisinde inşa edilecek geminin projesini okuyan, yapı elemanlarını üreten, montaj, bakım onarım ve kalite kontrol görevlerini uygulayan teknik elamandır. Büyük tonajlı yük ve yolcu gemileri, tanker ve benzerlerinin yapımı ve montajından başlayıp kullanıma hazır hale getirilmesine kadar olan işlemlerde mühendis ve teknikerlere yardımcı olan kişidir.

Görevleri
   İş organizasyonu yapmak,
   Gemi projesini okumak,
   Malzeme kesmek,
   Temel tesviye işlemlerini yapmak,
   Gemi yapı elemanları ön imalatını yapmak,
   Kaynakla birleştirme işlemlerini yapmak,
   Gemi yapı elemanları montajını yapmak,
   Kalite kontrol işlemlerini yapmak,
   Bakım onarım işlemlerini yapmaktır.
 

C. MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER

Çelik Gemi Yapımı, Gemi Ressamı, Gemi Boru Donatımı, Tekne ve Yat Yapımı meslek dallarını seçmek isteyenlerin; 

   Görme ve işitme duyu organları işlevlerini tam olarak yerine getirir durumda olmalı, el ve parmaklarını ustalıkla kullanabilmeli, yaratıcı ve titiz olmalı, bede¬nen ve ruhsal olarak sağlıklı, 
   Göz ve ellerini eş güdümlü kullanabilme yeteneğine sahip, 
   Çevreye karşı duyarlı ve iş ahlâkına sadık, 
   Sorumluluk duygusuna ve yeterli teknik bilgiye sahip nitelikte kimseler olmalıdır. 

Ayrıca;
   Üst düzeyde genel yeteneğe ve sayısal düşünme ve çizim yeteneğine sahip, 
   Şekil ve uzay ilişkilerini algılayabilen, 
   El becerisi gelişmiş, ince ayrıntıları algılayan,
   Yönergeye uyabilen, 
   Mekanik yeteneğe sahip,
   Matematik ve fiziğe ilgi duyan ve bu alanlarda başarılı,
   İş güvenliği ilkelerine uyan mesleki eğitim almış kişiler olmalıdır. 

D. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Çelik gemi yapımcısı, kamuya ve özel sektöre ait açık havada tersanelerde çalışmaktadır. Genellikle işini ayakta yapar. Çalışma ortamı nemli, gürültülü, kirli, titreşimli, tozlu olabilir. İşlerinde yakıcı maddeler, patlayıcı maddeler, zehirli maddeler, elektrik çarpması, kesici aletler ve makinelerden kaynaklanacak iş kazaları ile karşılaşılabilir. Bu nedenle iş güvenliği kurallarını iyi bilmeli ve tam uygulamalıdır. Tam gün ve hafta sonu çalışması gerekebilir. Çalışırken meslektaşlarıyla, işçilerle, gemi inşaat mühendis ve teknikerlerle iletişim hâlindedir. 

Gemi ressamı, tersaneler ve dizayn bürolarında çalışmaktadır. Genellikle işini bilgisayar ile çeşitli çizim programlarını kullanarak yapar. Çalışma ortamı temiz, sessiz ve güvenlidir. Tam gün ve hafta sonu çalışması gerekebilir. Çalışırken meslektaşlarıyla, işçilerle, gemi inşa mühendis ve teknikerlerle iletişim hâlindedir. 

Gemi boru donatımcısı, kamuya ve özel sektöre ait açık havada tersanelerde gemi boru donatımında çalışmaktadır. Genellikle işini ayakta yapar. Çalışma ortamı nemli, gürültülü, kirli, titreşimli, tozlu olabilir. İşlerinde yakıcı maddeler, patlayıcı maddeler, zehirli maddeler, elektrik çarpması, kesici aletler ve makinelerden kaynaklanacak iş kazaları ile karşılaşılabilir. Bu nedenle iş güvenliği kurallarını iyi bilmeli ve tam uygulamalıdır. Tam gün ve hafta sonu çalışması gerekebilir. Çalışırken meslektaşlarıyla, işçilerle, gemi inşaat mühendis ve teknikerlerle iletişim hâlindedir. 
 
Tekne ve yat yapımcısı, tekne ve yat yapan tersanelerde çalışmaktadır. Çalışma ortamı nemli, gürültülü, tozlu olabilir. İşlerinde yakıcı maddeler, patlayıcı maddeler, zehirli maddeler, elektrik çarpması, kesici aletler ve makinelerden kaynaklanacak iş kazaları ile karşılaşılabilir. Bu nedenle iş güvenliği kurallarını iyi bilmeli ve tam uygulamalıdır. Tam gün ve hafta sonu çalışması gerekebilir. Çalışırken meslektaşlarıyla, işçilerle, gemi inşaat mühendis ve teknikerlerle iletişim hâlindedir. 
Not: Sağlık raporu ile meslekte çalışabilir belgesi alınması zorunludur.

E. İŞ BULMA İMKÂNLARI

Bu alandan mezun olmuş elemanlar; gemi inşa sektörü içinde dizayn bürolarında,  devlete veya özel sektöre ait tersanelerde üretim, tasarım, montaj, bakım ve onarım alanlarında çalışabileceği gibi montaj işletmeleri, güç ve hareket iletimi, çelik yapı, tekne ve yat endüstrisi gibi geniş bir çalışma alanı bulurlar.  Ülkemizde son yıllarda denizcilik faaliyetleri hızla artmıştır. İş bulma olanağı oldukça fazladır.

 F. EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI 

Gemi Yapımı alanından mezun olanlar,  istedikleri takdirde ön lisans programına sınavsız geçiş yapabilirler. Ön lisans programlarını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları takdirde, gemi inşa mühendisliği lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler.
Ayrıca tersanelerde usta, ustabaşı, formen, şef vb. pozisyonlara yükselebilirler.